Reklama przeszła liczne rewolucje. Trudno się temu dziwić ze względu na potrzebę nieustannych zmian dyktowanych powstawaniem nowych mediów. Oczekiwania odbiorców zdecydowanie wzrosły, a Internet uczynił marketing skuteczniejszym. Dziś odkryjesz wraz z nami wyjątkową oś czasu, ukazującą bieg historii oraz gigantyczną transformację niemal od początku druku aż do teraz.
U samych korzeni
Niejednokrotnie mówi się, że geneza reklamy sięga czasów starożytnych Egipcjan. Chodzi tu konkretnie o pierwsze stalowe rzeźby, pochodzące z 2000 r. p.n.e. Jednak pierwsza reklama drukowana i do tego opublikowana, powstawała w 1472 roku. Właśnie wtedy William Claxton umieścił namacalną promocję książki na drzwiach angielskiego kościoła:
Z kolei 1704 rok wyróżnia pierwsza udokumentowana reklama prasowa:
1835 rok przyniósł nam pierwsze billboardy. Na terenie USA mogliśmy dostrzec debiut plakatów cyrkowych, liczących ponad 50 m2:
Sears, czyli obecnie duża sieć amerykańskich domów towarowych postanowiła wznieść ich reklamę na wyższy poziom. Wprowadzono odrobinę personalizacji formy za pośrednictwem poczty. Kampania, zawierająca około 8000 pocztówek poskutkowała całkowicie nowymi zamówieniami. Liczba przekroczyła oczekiwania, wynosząc aż 2000.
"Złoty wiek reklamy" czasem wielkiego postępu
Początek XX wieku był okresem niezaprzeczalnego rozwoju. Telewizja oraz radio zupełnie odmieniły oblicze dotychczasowej reklamy, czyniąc ją nowoczesną i spersonalizowaną. Przekaz okazał się pełniejszy, ponieważ docierał oraz przemawiał do ludzi. Dźwięk, jak również ruchomy obraz zachwycał odbiorców.
Tym sposobem 1922 rok zaowocował pierwszą reklamą na antenie radiowej. Prowadzący, H. M. Blackwell opowiedział o zaletach mieszkania w amerykańskich apartamentach Hawthorne Court. Całość wypowiedzi trwała 10 minut, co obecnie wydawałoby się niedopuszczalne dla radia. Czas antenowy jest przecież nieubłagalnie krótki. Jednak wtedy reklama, której koszt wyniósł zaledwie 50$, robiła furorę.
Lata 30. XX wieku. były owiane obecnością Wielkiego Kryzysu, określanego największym kryzysem gospodarczym w historii. Wielu Amerykanów nie posiadało pracy, dlatego popyt na różne dobra po prostu spadł. Reklamodawcy nie mieli pewności czy warto tworzyć jakiekolwiek kampanie. Nastąpiła więc konkretna zmiana myślenia ówczesnych koncernów. Kobiety, które wcześniej silnie wyrażały swoje prawa, zostały poniekąd stłamszone. Wymagano od nich pozostania z dziećmi oraz opieki nad domem, by mężczyźni mogli zająć się jedynie pracą. Odmawiano kobietom większości stanowisk, a czasopisma zaczęły promować reklamy, ukazujące obowiązki domowe jako niesamowitą przygodę, naukę bądź wręcz obowiązek. To mężczyźni musieli przecież zadbać o dobrobyt rodziny.
Wbrew pozorom, takie reklamy miały ogromny wpływ na społeczeństwo. Wskazywały, co powinni robić obywatele, mając dodatkowe znaczenie i zmieniając zachowanie konsumentów.
Ponadto, w 1935 roku George Gallup wprowadził badanie rynku, dzięki któremu byliśmy w stanie otrzymać potrzebne informacje na temat danych, dotyczących konsumentów. Reklamy stawały się coraz bardziej skuteczne.
Marka Bulova i pierwsza reklama telewizyjna
1 lipca 1941 roku to data warta zapamiętania. Tego dnia wypuszczono pierwszą legalną, kontynentalną reklamę. Marka Bulova zajmuje się sprzedażą ekskluzywnych zegarków aż po dziś dzień. Prosta grafika, lektor, no i zaledwie 10 sekund, a świat zwariował.
Pomimo trwającej zimnej wojny, lata 50. napawały optymizmem. Lepsze nastroje były spowodowane rosnącym dobrobytem. Nieco później nastąpił wcześniej wspomniany "złoty wiek reklamy", który stanowił czas wielkich idei i transformacji taktyki reklamowej. Złoty wiek trwał od lat 60. do lat. 80. XX wieku. Firmy zaczęły promować osobistości oraz postacie, pełniące rolę tła dla wprowadzonych produktów oraz świetną formę promocji. Więź między odbiorcą, a marką ulegała ogromnemu wzmocnieniu. Tygrysek Tony nadal podbija swoim wizerunkiem pudełka znanych płatków śniadaniowych Frosted Flakes:
W reklamach telewizyjnych lat 60. dominowały przede wszystkim papierosy, płatki, napoje gazowane, produkty higieny osobistej czy detergenty przeznaczone do sprzątania domu. Poniżej prezentujemy kilka ciekawych pozycji, dzięki którym przeniesiesz się do przeszłości:
Nawiązując do papierosów, ciężko zapomnieć o sławnym Marlboro Man, a także kilku innych przyciągających uwagę plakatach reklamowych. Te miały przede wszystkim sprzedawać. Produkt był najważniejszy. Wykorzystane postacie stanowiły wbrew pozorom wątek poboczny i może przez to przeszły do historii jako ikony popkultury. Dopiero powstanie Internetu oraz reklamy online odmieniły znacznie oblicze marketingu.
No i wkroczył on - marketing cyfrowy
Wraz z nadejściem lat 90. dostrzegliśmy przełom na horyzoncie, a mianowicie marketing cyfrowy. Możliwość wykorzystania Internetu odmieniła całą reklamę. Promowane produkty i usługi pozyskały nietuzinkowy kanał rozgłosu. Dziś nie ma większości witryn bez reklam. Media społecznościowe szczególnie mocno bombardują nas treściami o charakterze promocyjnym. Facebook czy Instagram dopasowują niejednokrotnie określone materiały do przeglądanych przez użytkownika treści.
Poza tym, współpraca firm z influencerami bądź popularny e-mail marketing - obie formy są stosunkowo nowe, jednak generują ogromne zyski. Zasięgnijmy odrobiny współczesności i przyjrzyjmy się ewolucji marketingu internetowego.
Rozkwit marketingu cyfrowego w latach 90.
Komputery osobiste wiodły prym w danym okresie, dzięki czemu marketing cyfrowy zdobył popularność. Duża część ludzi nabywała cenny sprzęt. Zaczęło się od intensywnego użytkowania poczty elektronicznej. Trzeba tu podkreślić, że między 1994, a 1996 rokiem odnotowano olbrzymi wzrost liczby użytkowników Internetu - z 16 do 70 milionów. Niemałą rolę odegrała pierwsza, jednocześnie niezwykle trafiona przeglądarka - Netscape.
Nastała równocześnie historyczna chwila - pierwszy klikalny baner. Kluczowe wydarzenie miało miejsce w 1994 roku i aż 44% użytkowników po zobaczeniu go rzeczywiście kliknęło! Własność AT&T widniała na stronie HotWired. Pamiętajmy, że 1994 nie przestawał zaskakiwać. Pierwsza transakcja internetowa eCommerce, uruchomienie Yahoo! - to drugie pomogło internautom znaleźć idealny punkt wyjściowy dla ich sieciowych poszukiwań.
Powstanie Amazona w 1994 roku oraz rok później portalu aukcyjnego eBay przyczyniło się do rozwoju e-mail marketingu, który spełnia swoje zadanie do dziś.
Google podbił 1998 rok i zrewolucjonizował Internet. Jak wiemy, wyszukiwarka jest teraz mocarnym gigantem, niemającym realnej konkurencji. Tak wyglądało pierwotne logo Google:
Co więcej, w tamtym okresie masowo wdrażano nielegalne praktyki SEO pod postacią upychanych fraz kluczowych, nieprawidłowych linków zwrotnych czy przesadnego tagowania. Wysokie pozycje witryn były łatwo osiągalne. Zyski rosły, a specjaliści zacierali ręce. Teraz wyszukiwarka potrafi błyskawicznie zbanować delikwenta za nieuczciwe poczynania. Miej się na baczności! My zachęcamy do wdrażania rozwiązań proponowanych przez profesjonalne, rzetelne agencje, których doświadczenie obejmuje lata praktyki i stale nabywana wiedzę.
Marketing cyfrowy w latach 2000 wydał owocne plony
Kolosalne cyfry oszałamiały - liczba użytkowników Internetu urosła do 361 milionów ludzi. Nowe platformy powstawały tak szybko, jak świeże grzyby po deszczu. W 2002 roku zadebiutował portal społecznościowy LinkedIn, którego specjalizację stanowiły kontakty zawodowo-biznesowe. Potem nadszedł kolejno WordPress i MySpace...
MySpace po przejęciu przez News Corporation, było najchętniej odwiedzaną witryną na świecie w 2008 roku. Zaobserwowano aktywność około 75,9 milionów użytkowników. Nie do wiary, prawda? Ponadto, Wordpress jest nadal uważany za jeden z najlepszych systemów zarządzania treścią. Pojawienie się innych platform nie zaszkodziło pozycji fenomenalnej witryny.
W 2004 roku hucznie powitaliśmy Gmaila oraz Facebooka. Gmail został wyróżniony poprzez ofertę 1 gigabajta pamięci. Konkurencja nie mogła się z tym mierzyć. Wystarczył rok, by limit miejsca na poczcie elektronicznej uległ podwojeniu.
Poświęćmy chwilę samym początkom Facebooka. Kiedyś platforma była katalogiem studentów, zawierającym zdjęcia, jak również osobiste informacje. Najpierw do grona użytkowników należeli studenci Harvardu, potem Facebook odnalazł swoje miejsce także na innych amerykańskich uniwersytetach. Tak wyglądał jeden z pierwszych layoutów serwisu:
Nadejście 2006 roku kompletnie odmieniło charakter Facebooka. Użytkownicy, którzy osiągnęli 13 rok życia, mogli przy zastosowaniu adresu mailowego założyć całkowicie bezpłatnie konto. Wraz z końcem 2007 roku istniało już ponad 100 tysięcy stron firm, promujących swoje usługi czy produkty za pomocą witryny. To wydarzenie stanowczo zrewolucjonizowało marketing internetowy. Do tego Google Ads i Facebook Ads, dzisiaj nie wyobrażamy sobie funkcjonowania bez tych narzędzi w branży e-commerce.
Rozwój najpopularniejszych social mediów, czyli marketing cyfrowy w latach 2010-2014
Umówmy się, rok 2010 przyniósł nieporównywalną ilość użytkowników, gdy przewertujemy lata dwutysięczne. Z około 361 milionów powstało 1,97 miliarda internautów. Smartfony zdominowały rynek, spora część społeczeństwa dostała możliwość przeglądania ulubionych witryn o dowolnym czasie i w dowolnym miejscu. Firmy wykorzystały okazję, biorąc pod uwagę potrzeby oraz życzenia odbiorców, a zarazem potencjalnych klientów. Zindywidualizowane reklamy umieszczane na poszczególnych platformach spełniały oczekiwania odbiorców.
Reklamy na Facebooku wciąż mają się bardzo dobrze, a obecność influencerów wytworzyła innowacyjne pole do manewru. Firmy nawiązują współprace ze znanymi postaciami internetowymi, by były kojarzone z prezentowanym produktem. Same zachęcają do kupna, a ich wizerunek skłania odbiorców, żeby obejrzeć konkretny produkt. Dobrze rozplanowana taktyka działania przynosi wtedy znaczne profity. Strategie marketingu cyfrowego osiągnęły nowym poziom. W 2012 roku dostrzegliśmy boom social mediów. Użytkownicy sięgali najczęściej po Facebooka, kolejno Bloggera i Twittera. Swoją premierę odnotował też Pinterest, przyciągając zainteresowanie różnorodnych marek. Te zaczęły rozmyślać nad tym, jak wykorzystać potencjał platformy. Ponadto, warto podkreślić, że od 2014 roku coraz więcej ludzi wybiera smartfony, zamiast komputerów stacjonarnych, co potęguje wzmożony trend wokół serwisów.
Jak jest teraz?
Obecnie liczba użytkowników mediów społecznościowych jest kolosalna. Jak podaje We Are Social, w styczniu 2020 roku z social mediów korzystało 3,8 miliarda ludzi. Nieustannie Facebook zajmuje pierwsze miejsce, ciesząc się ogromną popularnością. Ponad 2,45 miliarda aktywnych użytkowników robi swoje. Marketing cyfrowy odnosi największe sukcesy dzięki urządzeniom mobilnym. Przychody z facebookowych reklam generują zyski, a sam Facebook poinformował, że około 3 miliony firm promuje swoją działalność poprzez platformę.
Ponad połowa użytkowników sięga po media społecznościowe, aby dowiedzieć się więcej na temat ich ulubionych marek oraz produktów. Firmy niejednokrotnie prezentują tam swoją najnowszą ofertę w atrakcyjny i przystępny sposób. Zakupy online gromadzą wielu zwolenników - szczególnie podczas pandemii. E-commerce odnosi zwycięstwo, osoby, które do tej pory nie korzystały z transakcji internetowych są wręcz zmuszone do zmiany toku myślenia. Trudna sytuacja nie pozostawia najzwyczajniej wyboru.
Przyszłość marketingu internetowego jest przede wszystkim uzależniona od nas samych. Rozwijające się technologie i triumf mediów społecznościowych nadał reklamie unikatowy, nieznany wcześniej kształt. W XV wieku wykorzystywano niewielkiego rozmiaru druczki, przypominające raczej zwykłe ogłoszenie kierowane do prostego ludu. W obecnych czasach wystarczy jedno kliknięcie, by poznać ofertę firmy, reklamującej przedstawiony produkt bądź usługę. Sam przeskok stanowi niesamowite osiągnięcie, a koleje losu pokazują, jak wiele czynników miało wpływ na współczesność.
Naczelną wartość stanowi poznanie potrzeb swoich klientów. Internet to narzędzie, które daje Ci rewelacyjne możliwości, by wejść nieco wyżej. Każde czasy rządziły się swoimi prawami, wyznaczając wyjątkowe ścieżki. Ich poznanie i zastosowanie w praktyce zapewniało Twoje firmie rozgłos, widoczność oraz długotrwałe zaufanie zadowolonych klientów. W tej kwestii wszyscy działali podobnie. Co miesiąc debiutują kolejne trendy oraz strategie marketingowe. Nie wypadaj z obiegu, śledząc ruchy największych. Marketing nie jest ważny, jest najważniejszy, dlatego szukaj pomysłów wszędzie, inspiracje mogą być bliżej niż sądzisz.